Sektör Nedir: Birincil, İkincil ve Üçüncül Sektörler

Sektör nedir ve birincil, ikincil, üçüncül sektörler hakkında bilinmesi gerekenler nelerdir diye merak ediyorsanız; iş dünyası için son derece önemli olan bu konu hakkında rehberimizden bilgi alabilirsiniz.

Modern ekonomi belirli bazı faaliyetlerin gruplandırılması ile sektörleri oluşturmuştur. Sektör somut bir kavram değildir. Genel olarak işletmelerin faaliyet konularına göre ayrıldığı ekonomik olgulara sektör adı verilir.

Ekonomi literatüründe sektörler birincil, ikincil ve üçüncül olarak 3’e ayrılmaktadır. Bazı kaynaklarda ekonominin 4’ncü bir ana sektörü de bulunur.

İÇİNDEKİLER

SEKTÖR NEDİR?
BİRİNCİL SEKTÖR
İKİNCİL SEKTÖR
ÜÇÜNCÜL SEKTÖR
DÖRDÜNCÜL SEKTÖR
ENFORMEL SEKTÖR
ANA SEKTÖRLER LİSTESİ

SEKTÖR NEDİR?

Genel olarak sektör, ekonomik faaliyetlerinin birbirinden ayrılması ile oluşan kategorilerdir. Gelir amacıyla kurulan işletmelerin her biri 4 farklı sektör altında hizmet vermektedir. Bu sektörler;

Birincil: Hammadde üretimi
İkinci: Hammadde işletimi
Üçüncül: Hizmet
Dördüncül: Eğitim

BİRİNCİL SEKTÖR

birincil sektör
Birincil faaliyetler doğrudan toprak, su, bitki örtüsü, yapı malzemeleri ve mineraller gibi toprak kaynaklarının kullanılması için çıkarılmasıdır. Çevre ile doğrudan bağlıdır. Birincil sektör; balıkçılık, ormancılık, tarım ve madencilik ve taşocakçılığı içerir.

Birincil faaliyetlerde bulunan kişilere, çalışmalarının dış doğası nedeniyle kırmızı yaka çalışanları denir.

İKİNCİL SEKTÖR

ikincil sektörler

İkincil faaliyetler, hammaddeleri değerli ürünlere dönüştürerek doğal kaynaklara değer katar. Bu nedenle ikincil faaliyetler imalat, işleme ve inşaat (altyapı) endüstrileriyle ilgilidir.

İkincil faaliyetlerde bulunan kişilere mavi yaka işçileri denir.

ÜÇÜNCÜL SEKTÖR

üçüncül

Bİrincil ve ikincil sektör aracılığıyla elde edilen ürünlerin tedariğini, değişimini ve son tüketiciye ulaşımını sağlar. Ticaret, ulaşım, iletişim gibi sektörler üçüncül sektör altında değerlendirilir.

Üçüncül sektör işlerinde çalışanlara Beyaz Yakalı denir.

DÖRDÜNCÜL SEKTÖR

dördüncül

Genel olarak üçüncül sektör altında da değerlendiriliyor olsa da; son yıllarda yeni bir dördüncül sektörün varlığından bahsetmek mümkündür. Dördüncül sektördeki işletmeler, uzmanlaşmış faaliyetler ile elde edilen bilgi ve tecrübenin aktarılması ile oluşturulur. Örneğin muhasebe işletmeleri, yazılım şirketleri, eğitim kurumları dördüncül sektör çatısı altında hizmet verir.

ENFORMEL SEKTÖR

Enformel sektör terimi 70’li yıllarda ilk olarak ortaya çıktığında tarım dışı ekonomik faaliyetleri anlatmak amacıyla kullanılmıştır. Gelişmekte olan ekonomilere özgü ve geçici bir olgu olduğu üzerinde durulmuştur. Ancak zaman içerisinde enformel sektörün, formel sektörün dışında kalan ve yasa ile düzenlenmemiş olan tüm faaliyetleri kapsayan bir tanımı yapılmıştır. Söz konusu bu tanım, uluslararası düzeyde ilk kez 1991 yılındaki 78. Uluslararası Çalışma Konferansı’nda ele alınmıştır.

ANA SEKTÖRLER LİSTESİ

Dünya genelinde en bilindik sektörler:

SIRA	SEKTÖRÜN ADI	SEKTÖRÜN KAPSAMI
1	Tarım, Ormancılık, Balıkçılık	A – Tarım, ormancılık ve balıkçılık N81 – Binalara ve peyzaj faaliyetlerine hizmetler
2	Sanat, eğlence ve eğlence	R – Sanat, eğlence ve eğlence
3	Ağırlama ve Turizm	I – Konaklama ve yemek hizmeti faaliyetleri N79 – Seyahat acentesi, tur operatörü rezervasyon hizmeti ve ilgili faaliyetler
4	İnsan sağlığı ve sosyal hizmetler faaliyetleri	Q – İnsan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri
5	BİT hizmet faaliyetleri	J61 – Telekomünikasyon J62 – Bilgisayar programlama, danışmanlık ve ilgili faaliyetler J63 – Bilgi hizmet faaliyetleri
6	Gıda, içecek ve tütün imalatı	C10 – Gıda ürünlerinin imalatı C11 – İçecek imalatı C12 – Tütün ürünleri imalatı
7	Tekstil, Giyim, Deri, Ayakkabı ve ilgili ürünlerin imalatı	C13 – Tekstil ürünleri imalatı C14 – Giyim eşyası imalatı C15 – Deri ve ilgili ürünlerin imalatı
8	Madencilik ve ağır sanayi	B – Madencilik ve taşocakçılığı C19 – Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı C24 – Ana metallerin imalatı
9	Nakliye ve depolama	H – Nakliye ve depolama N82.92 – Paketleme faaliyetleri
10	Veterinerlik faaliyetleri	M75 – Veterinerlik faaliyetleri
11	Toptan ve perakende ticaret, kiralama ve leasingi	G – Toptan ve perakende ticaret; motorlu taşıt ve motosiklet onarımı N77 – Kiralama ve leasing faaliyetleri
12	İş idaresi	M69 – Hukuk ve muhasebe faaliyetleri M70 – Genel merkez faaliyetleri; yönetim danışmanlık faaliyetleri M73 – Reklamcılık ve pazar araştırması N82 – Ofis yönetim, ofis desteği ve diğer iş destek faaliyetleri (82.92 olmadan)
13	Kimyasal endüstri	C20 – Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı C21 – Temel eczacılık ürünleri ve farmasötik preparatların imalatı C22 – Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı C23 – Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı
14	İnşaat	F – İnşaat M74 – Diğer mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler
15	Eğitim	P – Eğitim
16	Enerji ve su temini, kanalizasyon ve atık yönetimi	D35 – Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme temini E – Su temini; kanalizasyon; atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri
17	Finans, sigorta ve gayrimenkul	K – Finans ve sigorta faaliyetleri L – Gayrimenkul faaliyetleri
18	Gıda, içecek, tütün, tekstil, hazır giyim, deri hariç tüketim malları imalatı	C31 – Mobilya imalatı C32 – Diğer imalatlar T98.1 Özel hanehalklarının kendi kullanımları için farklılaştırılmamış mal üretme faaliyetleri
19	Elektrikli teçhizat, bilgisayar, elektronik ve optik ürünlerin imalatı	C26 – Bilgisayar, elektronik ve optik ürünlerin imalatı C27 – Elektrikli teçhizat imalatı
20	Makine ve teçhizat hariç fabrikasyon metal ürünlerin imalatı	C25 – Makine ve teçhizat hariç fabrikasyon metal ürünleri imalatı
21	Elektrikli teçhizat hariç makine ve teçhizat imalatı	C28 – Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı C33 – Makine ve ekipmanların tamir ve montajı
22	Taşıma ekipmanı imalatı	C29 – Motorlu kara taşıtları, römork ve yarı römork imalatı C30 – Diğer ulaşım araçlarının imalatı
23	medya	J58 – Yayıncılık faaliyetleri J59 – Sinema filmi, video ve televizyon programı prodüksiyonu, ses kaydı ve müzik yayıncılığı faaliyetleri J60 – Programlama ve yayın faaliyetleri
24	Kişisel hizmet -, idari destek hizmeti ve güvenlik ve soruşturma faaliyetleri	N78 – İstihdam faaliyetleri N80 – Güvenlik ve soruşturma faaliyetleri S95 – Bilgisayarların, kişisel ve ev eşyalarının onarımı S96 – Diğer kişisel hizmet faaliyetleri T97 – Ev içi personelin işverenleri olarak hanehalklarının faaliyetleri T98.2 – Özel hanehalklarının kendi kullanımları için farklılaştırılmamış hizmet üretim faaliyetleri
25	Kamu yönetimi, savunma ve üyelik organizasyonları	O – Kamu yönetimi ve savunma; zorunlu sosyal güvenlik S94 – Üyelik organizasyonlarının faaliyetleri U – Uluslararası örgütler ve organların faaliyetleri
26	Bilimsel ve teknik faaliyetler	M71 – Mimari ve mühendislik faaliyetleri; teknik test ve analiz M72 – Bilimsel araştırma ve geliştirme
27	Ağaç işleme, kağıt ve baskı	C16 – Mobilya ve mobilya hariç, ahşap ve mantar ürünleri imalatı; saz, saman ve benzeri malzemelerden örülerek yapılan eşyaların imalatı C17 – Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı C18 – Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: İşletme Nedir?

BENZER İÇERİKLER

İş İnsanı Olmak İçin Ne Yapmak Gerekir?

işletmelerde kullanılabilecek en iyi 4 pazarlama araçları

İşletmelerde Kullanılabilecek En İyi 4 Pazarlama Araçları

İşletme Sahiplerinin Sahip Olması Gereken Finansal Alışkanlıklar

Sigortacılıkta Dijital Dönüşüm Hızı Artıyor

Sıfırdan Kendi İşini Kurmak İsteyenlere Öneriler

İşletme Nedir: Çeşitleri ve Amaçları Nelerdir?

OKUYUCU YORUMLARI

Rukiye
5 yıl önce
Ben hemen paramı harcarım elime geçtiğinde, biriktirmek istiyorum bu yöntemlerden birini deneyeceğim bakalım, umarım işe yarar 🙂
53
Yanıtla
İsmail Ayberk Gün
5 yıl önce
Çok faydalı bir makale, teşekkürler.
51
Yanıtla